Trudno dziś wyobrazić sobie pracę geodety bez jego podstawowych narzędzi, jakimi są tachimetr i odbiornik GNSS w parze z kontrolerem. Choć postęp technologiczny wypiera - poprzez na przykład drony - swoich poprzedników, w coraz to większej liczbie zadań i prac terenowych, to jednak nadal nieodłącznym partnerem w pomiarach geodezyjnych każdego geodety, jest odbiornik GNSS. Ale skąd właściwie wzięła się ta nazwa i co oznacza?
Globalny system nawigacji satelitarnej (GNSS – ang. Global Navigation Satellite System) składa się z dwóch podstawowych elementów: segmentu kosmicznego oraz segmentu naziemnego. Ponadto funkcjonują szeroko rozumiane segmenty kontrolne, przez niektórych uważane za części segmentu naziemnego. Aktualnie na świecie funkcjonują:
GPS-NAVSTAR (ang. Global Positioning System – Navigation Satellites with Timing and Ranging),
GLONASS,
Galileo
Beidou
QZSS
W latach 70-tych rozwinięto metodę dystrybucji sygnałów satelitarnych – fal elektromagnetycznych, które zastosowano w systemach GNSS. Służy ona do określania odległości od satelitów do anten, których pozycję chcemy wyznaczyć. Wcześniej używano do tego systemu TRANSIT, który korzystał z efektu Dopplera do pomiaru odległości pomiędzy odbiornikiem, a satelitami. Obecnie stosuje się dwie główne metody (choć nie są to jedyne) określenia odległości: fazową i kodową.
Osiągnięcie lepszej dokładności pomiarów jest możliwe przez zastosowanie pomiarów różnicowych, w których wyznaczane są przyrosty współrzędnych, i w których znaczna liczba błędów eliminuje się poprzez różnicowanie równań.
Metody precyzyjnego wyznaczania pozycji dotyczą pomiarów różnicowych, w których wykorzystywane są jednoczesne obserwacje odbiornikiem na wyznaczanym punkcie oraz odbiornikiem na punkcie referencyjnym. W zależności od czasu pomiaru na punkcie oraz sposobu opracowania obserwacji, wyróżnia się następujące metody wyznaczania pozycji:
statyczne,
szybkie statyczne (FastStatic, Rapid Static),
w czasie rzeczywistym,
kinematyczne (RTK, RTN),
pomiary DGNSS,
kinematyczne w postprocessingu.
Opis tych metod jest treścią długą, na osobny temat. Dlatego wyjaśnieniem tych metod zajmiemy się w następnym artykule.
